Ορισμός της έννοιας “Πάρκο Πολιτιστικής Κληρονομιάς”
Η έννοια του “Πάρκου Πολιτιστικής Κληρονομιάς” αναφέρεται στην επιλογή και οριοθέτηση μιας συγκεκριμένης περιοχής μέσα στα όρια της οποίας επιδιώκεται να αναδειχθεί ο πολιτιστικός και φυσικός πλούτος που διαθέτει και η φροντίδα για τη συνέχιση και την προστασία του.
Μέσω του κατάλληλου σχεδιασμού ο στόχος είναι, να αναδειχθεί η τοπική ταυτότητα με τη συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας προβάλλοντας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο κάθε υλικό και άϋλο γνώρισμα της περιοχής άξιο να τύχει φροντίδας και προβολής με σκοπό να επιφέρει οικονομικά οφέλη στην περιοχή και να την διατηρήσει ζωντανή και ακμαία .
Σκοπός της Δημιουργίας Πολιτιστικού Πάρκου στην Πελοπόννησο .
Όπως σε κάθε τόπο, έτσι και στην Πελοπόννησο το τοπίο διαμόρφωσε την τοπική κουλτούρα .
Οι κοινωνίες δημιούργησαν την κληρονομιά τους με φυσικά, πολιτιστικά, κοινωνικά και οικονομικά στοιχεία τα οποία αντικατοπτρίζουν τις σταθερές αλλά και τις μεταβαλλόμενες σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων.
Σήμερα η παγκοσμιοποιημένη αγορά με όλα τα πλεονεκτήματα και τις συνέπειες
της οδηγεί σε ταχεία αλλαγή των κοινωνιών σε όλο τον κόσμο .
Η δημιουργία μιας περιοχής κληρονομιάς που χρησιμοποιεί τις δικές της αξίες σαν καταλύτη για την προστασία του πολιτισμού και του περιβάλλοντός της διαμορφώνει ένα ιδανικό μακροπρόθεσμο μέλλον για την τοπική κοινωνία μέσα από τη συνεργασία των πολιτών με την τοπική αυτοδιοίκηση και την κεντρική κυβέρνηση, την ακαδημαϊκή κοινότητα και ιδιωτικούς μη κερδοσκοπικούς φορείς και μέ τη χρήση νέων πρωτοποριακών μεθόδων .
Μέσω ενός τέτοιου Πάρκου δίδεται η δυνατότητα να διατηρηθούν οι παραδοσιακές χρήσεις γης και να ανακάμψει οικονομικά η περιοχή προβάλλοντας τοπικά προϊόντα όπως κρασί, ελαιόλαδο, κάστανα, μέλι, κεράσια, γιαούρτι τυρί και άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα που ακόμα παρασκευάζονται σε πολλά χωριά .
Η προώθηση τοπικών εορτών και παραδοσιακών δραστηριοτήτων , προσελκύει επισκέπτες ντόπιους και ξένους και οδηγεί σε αύξηση του τουρισμού .
Περιοχές στα όρια των νομών Αρκαδίας, Μεσσηνίας και Ηλείας, θα μπορούσαν σε αγαστή συνεργασία μεταξύ τους να επιφέρουν μεγάλα οικονομικά ωφέλη στην περιοχή .
Έτσι οι Στόχοι του Πολιτιστικού Πάρκου στην Πελοπόννησο διαμορφώνονται ιδιαίτερα ως εξής :
- Συνεργασία μεταξύ πολιτών και τοπικής Αυτοδιοίκησης και κατ' επέκτασιν και Κυβέρνησης, με σκοπό να εξετάσουν και να μιλήσουν από κοινού για τις ανάγκες της περιοχής .
- Ενθάρρυνση της οικονομικής ανάπτυξης, συνυφασμένης με τον τουρισμό, ο οποίος εκτιμάται ότι θα φέρει πάνω από ένα εκατομμύριο επισκέπτες στην περιοχή.
- Προστασία των ιδιωμάτων της μοναδικής τοπικής διαλέκτου, που αναπτύχθηκε με το χρόνο και αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα του αγροτικού τοπίου .
- Διατήρηση και δυνατότητα πρόσβασης στην καταπληκτική φυσική ομορφιά της περιοχής, όπως ο ποταμός Νέδα και τα φαράγγια .
- Ανάδειξη και προστασία σημαντικών αρχαιολογικών χώρων, συμπεριλαμβανομένου του πρώτου ελληνικού ιερού, που καταχωρήθηκε στον Κατάλογο των Μνημείων της Παγκόσμιας Κληρονομιάς, δηλαδή του Επικούριου Απόλλωνα στις Βάσσες της Φιγαλείας. Επίσης ένα από τα πιο διάσημα πανελλήνια ιερά, εκείνο του Λυκαίου Όρους, στο οποίο σώζονται ο μοναδικός ορατός Ιππόδρομος του αρχαίου ελληνικού κόσμου και ένα βωμός που χρησημοποιούνταν πριν από περισσότερο από 5000 χρόνια στο ιερό του Δία .
- Προστασία της ακεραιότητας του ήδη υπάρχοντος πολιτιστικού και φυσικού τοπίου
- Υποστήριξη του παραδοσιακού πολιτισμού που εξακολουθεί στις μέρες μας
- Δημιουργία κανόνων και η διαχείρηση των κατευθυνόμενων αλλαγών στην περιοχή.
Η Ιδέα!
Η ιδέα της δημιουργίας του συγκεκριμένου “Παρράσιου Πάρκου Πολιτιστικής Κληρονομιάς”, ξεκίνησε το 2005, όταν μια αποστολή Αμερικανών Αρχαιολόγων ξεκίνησε τις ανασκαφές στο Λύκαιο Όρος της Αρκαδίας . Οι επικεφαλής καθηγητές Dr. David Gilman Romano και η Ελληνοαμερικανίδα Mary Voyatzis, συνεπαρμένοι από την ομορφιά και τη φωτεινότητα αυτής της παρθένας περιοχής που ήταν γεμάτη από αρχαία μνημεία αλλά και καλοδιατηρημένα πέτρινα αλώνια, πλατανοσκέπαστες πηγές και βρύσες, δάση από βελανιδιές και πουρνάρια, βοσκούς με τα κοπάδια τους , οραματίστηκαν ένα φυσικό Πάρκο μέσα στο οποίο θα μπορούσε να διατηρηθεί αναλλοίωτο και το πολιτιστικό περιβάλλον του .
Μαζί με την Έφορο Αρχαιοτήτων Σπάρτης κ. Αναστασία Παναγιωτοπούλου και τον καθηγητή Περιβάλλοντος του ΕΜΠ Κώστα Κασσιό, σκέφτηκαν να δημιουργηθεί εδώ, γύρω από το Λύκαιο Όρος, το πρώτο Πολιτιστικό Πάρκο στην Ελλάδα.
ΚΑΙ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΑΥΤΟΥ ... 'ΠΑΡΡΑΣΙΟ'
Το όνομα “Παρρασία” προϋπήρχε στην περιοχή αυτή πριν από τις μετέπειτα περιφερειακές διαιρέσεις Αρκαδίας, Μεσσηνίας και Ηλείας, και επελέγη από την ομάδα για να σηματοδοτήσει την πολιτιστική επανένωση της περιοχής .
Στην αρχαιότητα η Παρρασία θεωρούνταν η αρχαιότερη περιοχή της Ελλάδας . Στους κατοίκους της Παρρασίας (αναφέρεται στον Όμηρο - Ιλιάς ραψωδία Β) δόθηκαν πλοία από το βασιλιά Αγαμέμνωνα για να συμμετάσχουν στον Τρωϊκό Πόλεμο.
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΠΑΡΚΟΥ
Η προταθείσα για το Πάρκο περιοχή εκτείνεται σε τμήματα των Νομών Αρκαδίας, Μεσσηνίας και Ηλείας, και περιγράφεται σε ένα σχεδόν ελειψοειδές σχήμα, ξεκινώντας από την Μεγαλόπολη, Καρύταινα, Ανδρίτσαινα, Νέα Φιγαλία, Δώριο, Διαβολίτσι, Τριπόταμο και κλείνει πάλι στη Μεγαλόπολη.
Η συνολική έκταση της είναι περίπου 550.000 στρέματα (550 τετρ. χιλιόμετρα).
Περιλαμβάνει αρχαία ιερά και αρχαίες πόλεις στη Νοτιοδυτική Αρκαδία και σε τμήματα της σημερινής Μεσσηνίας και Ηλείας.
Ανάμεσα στις πιο σημαντικές αρχαιολογικές περιοχές που περιλαμβάνει είναι :
Το ιερό του Λύκαιου Δία.
Κατά την αρχαιότητα ολόκληρο το όρος Λύκαιο θεωρούνταν ιερό.
Στην ελληνική μυθολογία αναφέρεται ως η γενέτειρα του Δία (στην περιοχή Κρητέα του όρους).
Τον 2ο αιώνα ο περιηγητής Παυσανίας περιγράφει ένα στάδιο και έναν ιππόδρομο στο ιερό, στον οποίο λάμβαναν χώρα οι αθλητικοί αγώνες, ένα ιερό του Πανός και στην κορυφή ένα Τέμενος και ένα Βωμό αφιερωμένο στο Λύκαιο Δία.
Ο περίφημος ναός του Επικούριου Απόλλωνα στις Βάσσες βρίσκεται επίσης μέσα στην προστατευόμενη περιοχή του Πάρκου.
Η αρχαία Λυκόσουρα . Οι αρχαίοι Αρκάδες πίστευαν ότι ήταν η αρχαιότερη πόλη του κόσμου.Βρισκόταν στο κέντρο της περιοχής Παρρασία, που εκτεινόταν από τη Μεγαλόπολη στα ανατολικά έως το Όρος Λύκαιον προς Δυσμάς. Εδώ υπήρχε το διάσημο ιερό αφιερωμένο στη Δήμητρα και την κόρη της Δέσποινα.
Επίσης
Η Αρκαδική Τραπεζούς που σύμφωνα με τον Παυσανία υπήρξε η μητρόπολη της Τραπεζούντας του Πόντου εντοπίστηκε ανασκαφικά στα βοσκοτόπια που περιβάλλουν το χωριό Κυπαρίσσια.
Άλλοι αρχαιολογικοί χώροι μέσα στο ΠΠΠΚ είναι:
Η αρχαία πόλη της Μεγαλόπολης με το πολύ μεγάλο αρχαίο Θέατρο.
Η αρχαία πόλη της Είρας
Η πόλη της Αρχαίας Φιγάλειας.
Το ιερό της Αθηνάς και του Δία στην Αρχαία Φιγάλεια
Το ιερό του Παρράσιου Απόλλωνα στην Κρητέα
Το ιερό του Πανός στου Μπέρεκλα
Το ιερό της Αφροδίτης και της Αρτέμιδος στο όρος Κωτίλι
Το ιερό του Πανός (;) στην Άνω Μέλπεια.
΄Ιδρυση Ερευνητικού Κέντρου
Παράλληλα με την ίδρυση του Πάρκου αναγκαία κρίνεται και η ί δρυση ενός Ερευνητικού Κέντρου (στη Μεγαλόπολη ή στην Ανδρίτσαινα), το οποίο
θα αποτελέσει το κέντρο όλων των εργασιών των σχετικών με την ίδρυση και τη λειτουργία το Πάρκου , και θα δρά ως κεντρικό σημείο αναφοράς για πρωτοβουλίες των τοπικών κοινοτήτων. Θα στεγαστούν γραφεία, εργαστήρια και κοιτώνες για τους μελετητές, τους φοιτητές και τους επισκέπτες και θα φιλοξενεί διαλέξεις και συμπόσια που σχετίζονται με την αρχαιολογική έρευνα. Θα συνιστά μια μαθησιακή βάση για μελετητές,θα προσφέρει το χώρο για τη διοργάνωση μικρών συνεδρίων και εορταστικών εκδηλώσεων. Επίσης για την ανάδειξη έργων ντόπιων καλλιτεχνών και λογοτεχνών, θα διαθέτει ένα μικρό εκθεσιακό χώρο όπου θα προβάλλεται το έργο τους .
Ακόμα θα περιλαμβάνει μια πλήρη σειρά κλασικής μελέτης των περιοχών του Πάρκου σχετικά με τη φύση, την αναψυχή και τα τοπικά γραφικά και πολιτιστικά χαρακτηριστικά.
Φιλοδοξεί να είναι διαφορετικό, όχι μόνο ερευνώντας και προστατεύοντας τους φυσικούς πόρους και το χαρακτήρα του τοπίου της περιοχής, αλλά και υπηρετώντας ταυτόχρονα προκειμένου να προάγει τον παραδοσιακό τρόπο ζωής, τα τοπικά φεστιβάλ, τα τοπικά προϊόντα, ενδυναμώνοντας με τον τρόπο αυτό την ταυτότητα της τοπικής κοινωνίας
Εδώ διεθνείς μελετητές και σπουδαστές θα μπορούν να ενημερώνονται για τη λειτουργία του Πάρκου και να μεταφέρουν τις εμπειρίες τους στις δικές τους κοινωνίες.
Η επιλογή της κατάλληλης τοποθεσίας για το Κέντρο, ο σχεδιασμός του κτηρίου και η άντληση κεφαλαίων για την κατασκευή του θα γίνει μετά από συνεννόηση μεταξύ όλων των εμπλεκομένων και φυσικά μετά τη θεσμοθέτησή του.
Ιστορικό
Το 2007, η κ. Αναστασία Παναγιωτοπούλου, ο Κώστας Κασσιός και ο κ. Φώτης Ζώης (ως εκπρόσωπος της τοπικής κοινωνίας), παρευρέθηκαν και μίλησαν σε μια εκδήλωση για τη δημιουργία του Παρράσιου Πολιτιστικού Πάρκου, στο Πανεπιστήμιο Πενσυλβάνια στη Φιλαδέλφια των ΗΠΑ, μπροστά σε ένα κοινό Ελληνοαμερικανών και Αμερικανών φίλων της Ελλάδας και χορηγών της ανασκαφής στο Λύκαιο Όρος.
Από το 2010 οι Αμερικανοί αρχαιολόγοι ξεκίνησαν την ενημέρωση του τοπικού πληθυσμού, και των φορέων του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, για τους σκοπούς και τους λόγους της δημιουργίας του πολιτιστικού Πάρκου με ένα ενημερωτικό τεύχος. Η ενημέρωση συνεχίζεται μέχρι σήμερα με ένα ετήσιο τεύχος που περιέχει πληροφορίες για την πρόοδο των ανασκαφικών εργασιών και για τις προσπάθειες της δημιουργίας του Πάρκου.
Το καλοκαίρι του 2011, έγινε μια εκδήλωση ενημέρωσης στο πνευματικό κέντρο του Δήμου Μεγαλόπολης, με ομιλητές τους αρχαιολόγους και συνεργάτες τους, καθώς και πολιτών και του Δημάρχου Μεγαλόπολης.
Ο Περιφερειάρχης κ. Τατούλης στην ομιλία του, έδειξε έναν εξαιρετικό ενθουσιασμό για τη δημιουργία του Πάρκου και υποσχέθηκε ότι σε ένα μήνα η Νομική Υπηρεσία της Περιφέρειας θα ετοιμάσει το καταστατικό και τις βάσεις για τη θεσμοθέτηση του Πάρκου.
Μετά από καιρό απραξίας, μάθαμε ότι η Περιφέρεια δεν είχε καν Νομική Υπηρεσία !
Το 2012 με πρωτοβουλίες των Πολιτιστικών Σωματείων της περιοχής, της ΕΝΩΣΗΣ ΠΑΤΡΙΩΤΙΚΩΝ ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ ΛΥΚΟΣΟΥΡΑΣ και των Άνω Καριωτών οργανώθηκε μια συνάντηση στην Αθήνα .
Αποφασίστηκε να δημιουργηθεί ένα Σωματείο με σκοπό να βοηθήσει την ιδέα των Αμερικανών στη θεσμοθέτηση του Πάρκου.
Η απόφαση αυτή υπογράφτηκε και από τα από 50 παρευρισκόμενα ιδρυτικά μέλη .
Με βάση την απόφαση αυτή πραγματοποιήθηκε μια Γενική Συνέλευση το Μάρτιο του 2013, όπου εξελέγησαν τα άτομα του ΔΣ και άρχισε η λειτουργία του Σωματείου με την ονομασία Παρράσιο Πάρκο Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Το Σωματείο προχώρησε στην ενημέρωση του κοινού της περιοχής του προτεινόμενου Πολιτιστικού Πάρκου, δίδοντας ομιλίες στη Μικρή Βουλή κατ΄ αρχήν και στη συνέχεια στην Ανδρίτσαινα, το Δώριο Μεσσηνίας, τη Μεγαλόπολη και αλλού .
Η ενημέρωση είχε σκοπό να εξασφαλίσει την υποστήριξη των τοπικών κοινωνιών αλλά και τοπικών και εθνικών φορέων για την ίδρυση του Πάρκου.
Τα αποτελέσματα δεν υπήρξαν ενθαρυντικά.
Η συνεργασία του Σωματείου με την αρχαιολογική αποστολή των Αμερικανών για την υλοποίηση των σκοπών του ΠΠΠΚ έγινε μέσα από συνεννοήσεις και πρωτοβολίες εκατέρωθεν .
Μία από αυτές είχε αποτέλεσμα τη δημιουργία δικτύου μονοπατιών γύρω από το Λύκαιο Όρος.
Για τις αρχικές ανάγκες σχεδιασμού και προώθησης της ιδέας του ΠΠΠΚ δημιουργήθηκε στην Αμερική το Παρράσιο Πολιτιστικό Ίδρυμα (Parrhasian Heritage Foundation) με συμμετοχή στο 9μελές ΔΣ του Κώστα Κασσιού και του κ. Χρήστου Κουμουνδούρου από τις Άνω Καρυές . Σχετικά με τη θεσμοθέτηση, οι καθηγητές του ΕΜΠ Κώστας Κασσιός και Δημήτρης Παπακωνσταντίνου με την υποστήριξη της Αμερικανικής αποστολής, συνέταξαν μια ογκώδη μελέτη 800 σελίδων για τους λόγους δημιουργίας του Παρράσιου Πάρκου Πολιτιστικής Κληρονομιάς, η οποία και κατατέθηκε το 2017 για προέγκριση στην Περιφέρεια Πελοποννήσου και περαιτέρω προώθηση στα αρμόδια Υπουργεία για οριστική έγκριση.
Η μελέτη αυτή παρέμεινε στα συρτάρια της Περιφέρειας ανεκμετάλευτη, οπότε η ομάδα των μελετητών με το Παρράσιο Ίδρυμα Αμερικής και με απόφαση του ΔΣ του Δήμου Μεγαλόπολης, την κατέθεσαν στην Αποκεντρωμένη Αυτοδιοίκηση, χωρίς κανένα αποτέλεσμα.
Σήμερα η μελέτη αυτή βρίσκεται κατατεθειμένη στο Υπουργείο Περιβάλλοντος !
Συμμαχία για το Πάρκο
Η πρώτη συνάντηση για συντονισμό των προσπαθειών θεσμοθέτησης του ΠΠΠΚ, στην οποία προέδρευσε ο Περιφερειάρχης Πελοποννήσου κ. Πέτρος Τατούλης έλαβε χώρα στις 31 Ιουλίου 2011 στη Μεγαλόπολη.
Αυτό θεωρήθηκε ως μια Συμμαχία πολιτών και φορέων η οποία θα εκφραζόταν μέσα από μία επιτροπή από επιστήμονες, ανθρώπους με επιρροή και εκπροσώπους της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Η Συμμαχία θα πρότεινε ιδέες, την έμπνευση, την καθοδήγηση και την κατεύθυνση για τη δημιουργία του Πάρκου, θα ήταν ο διευθύνων φορέας του Πάρκου και θα προσπαθούσε να προσελκύσει και να ενθαρρύνει κατοίκους από πόλεις και χωριά, καθώς επίσης επιχειρηματίες, αγρότες τους τοπικούς και κρατικούς φορείς και οργανώσεις, να συμφωνήσουν και να συνεργαστούν για τους κατάλληλους τρόπους υλοποίησης της αρχικής ιδέας της δημιουργίας του Πάρκου με βάση τις τοπικές φυσικές, ιστορικές, πολιτιστικές, επιμορφωτικές, ειδυλλιακές παραδοσιακές πηγές που είναι σημαντικές για την περιοχή.
Ως αποτέλεσμα των αρχικών συζητήσεων και διαβουλεύσεων κατά τη διάρκεια του εκπαιδευτικού προγράμματος του 2011 προτάθηκαν προς υλοποίηση τα παρακάτω:
Να αναπτυχθεί το Λύκαιον Όρος ως τοποθεσία πολιτιστικής κληρονομιάς.
Να δημιουργηθεί ένα κυκλικό μονοπάτι στο Λύκαιον Όρος.
Να δημιουργηθεί το μονοπάτι Τραπεζούντα-Λύκαιον Όρος.
Να προσαρμοστούν σπίτια σε χωριά για τη διαμονή επισκεπτών.
Να προσαρμοστούν τα καταφύγια βοσκών σε καλύβες κατασκήνωσης.
Να εξελιχθεί η Παρράσια περιήγηση γεύσης.
Να προσφέρονται περιηγήσεις με ξεναγό μεταξύ των αρχαιολογικών χώρων.
Να γίνει οδική περιήγηση γύρω από το Πάρκο σε τρεις ημέρες.
Να γίνονται διαδρομές με άλογα γύρω από το Πάρκο σε επτά ημέρες.
Να προγραμματιστεί μουσικό φεστιβάλ.
Να γίνει διάνοιξη γραφικών χωματόδρομων για οδήγηση.
Να δημιουργηθεί κυκλικό μονοπάτι γύρω από το Πάρκο.
Να καθιερωθεί αγορά τοπικών προϊόντων εναλλάξ σε διάφορα χωριά.
Να δημιουργηθεί ειδική Παρράσια ετικέττα τροφίμων και διατροφής.
Αυτή η προσπάθεια, δεν έμελλε να ολοκληρωθεί ΠΟΤΕ .
Τι έχει επιτευχθεί μέχρι σήμερα.
- Η Αμερικάνικη ανασκαφική αποστολή ξεκίνησε το έργο των ανασκαφών το καλοκαίρι του 2004. Αρχικά με αποτυπώσεις, μετρήσεις και συλλογή πληροφοριών γύρω από την έκταση και τα υπάρχοντα στοιχεία του αρχαιολογικού χώρου, τα γεωλογικά στοιχεία της περιοχής, και άλλες πληροφορίες για την πρόοδο των εργασιών της ανασκαφής.
- Η διαμονή των αρχαιολόγων και φοιτητών από Αμερική και Ελλάδα, γίνεται πάντα σε φιλόξενα σπίτια των Άνω Καρυωτών και στον Ξενώνα του Καστανοχωρίου.
- Στις Άνω Καρυές υπάρχει ένας χώρος εστίασης, και χώροι στο Κοινοτικό γραφείο για σχεδιασμό, μελέτη και καταγραφή των ευρημάτων.
- Οι Πρόεδροι του Συλλόγου των Άνω Καρυωτών κ. Κυριάκος Καραγιάννης και κ.Χρήστος Κουμουνδούρος, και οι κάτοικοι του χωριού έδωσαν καταπληκτικά δείγματα φιλοξενείας, εθελοντισμού και συνεργασίας.
- Το πρόγραμμα ανασκαφών και αποτυπώσεων του Λυκαίου Όρους όσο και οι άλλες πρωτοβουλίες, όπως κυρίως η δημιουργία του ΠΠΠΚ, αντιμετώπισαν πολλές και ποικίλες τεχνικές δυσκολίες για τα πρώτα επτά χρόνια .
- Το 2012 ο δήμαρχος Μεγαλόπολης κ. Τάκης Μπούρας με δική του πρωτοβολία και την ευεργητική συμπαράσταση του κ. Ηλία Αγγελόπουλου και Πολιτιστικών Συλλόγων υλοποίησε ασύρματη διασύνδεση που ξεκινάει από το Δημαρχιακό κτίριο για το ΒΑ τμήμα του Παρράσιου Πάρκου, περικλείοντας μέσα και την αρχαιολογική περιοχή του Λυκαίου Όρους.
- Τα χωριά Άνω Καρυές, Καστανοχώρι, Ίσιωμα Καρυών, Βάστα και Ίσαρι συνδέθηκαν διαδικτυακά με τη Μεγαλόπολη.
- Τον Ιούλιο του 2010 ξεκίνησε στις Άνω Καρυές ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα (θερινό σχολείο) για τελειόφοιτους και πτυχιούχους Έλληνες και Αμερικανούς φοιτητές στην προσπάθεια δημιουργίας του Παρράσιου Πάρκου. ΄Ελαβαν μέρος Έλληνες και Αμερικανοί μελετητές, και καθηγητές για να διδάξουν αρχές διαχείρησης πολιτιστικής κληρονομιάς, να μοιραστούν ιδέες και να γίνει πιο κατανοητό το τοπίο της Παρρασίας. Μέσα από αυτό το πρόγραμμα σε θεωρητική και πρακτική βάση, γενιούνται ιδέες και προτάσεις για την υλοποίηση του Πάρκου. Το εικοσαήμερο αυτό πρόγραμμα συνεχίζεται απρόσκοπτα κάθε καλοκαίρι μέχρι σήμερα.
- Ένα σημαντικό μέρος του σχεδιασμού του ΠΠΠΚ ήταν η δημιουργία ενός δικτύου μονοπατιών μέσα στην περιοχή του Πάρκου και γύρω από το Λύκαιο Όρος.
- Η Αμερικανική αποστολή εγκαινίασε τρία μονοπάτια (του Πάνα, του Δία και της Ρέας) γύρω από τον αρχαιολογικό χώρο του Λυκαίου Όρους, με συμμετοχή από κατοίκους, από δημόσιους φορείς και από πολιτιστικά Σωματεία. Τα μονοπάτια αυτά μελετήθηκαν, καθαρίστηκαν και σηματοδοτήθηκαν από τους εργαζόμενους φοιτητές στο ανασκαφικό έργο, και μέσα από το ετήσιο εκπαιδευτικό πρόγραμμα, ως πρακτική εξάσκηση για την υλοποίηση ενός Πολιτιστικού Πάρκου.
- Το Σωματείο ΠΠΠΚ εξεπόνησε μια προκαταρτική μελέτη για ένα μεγαλύτερο δίκτυο μονοπατιών γύρω από το Λύκαιο Όρος, και προχώρησε σε οριστική μελέτη με δικούς του πόρους και με κάποια οικονομική βοήθεια της Περιφέρειας Πελοποννήσου. Δημιουργήθηκε ένα συνεργείο εργαζομένων από το Ίσαρι και με χρηματοδότηση από την Περιφέρεια Πελοποννήσου, εργάστηκε υπό την καθημερινή εθελοντική καθοδήγηση του προέδρου του Σωματείου κ. Φώτη Ζώη και ολοκλήρωσε τον καθαρισμό και τη σήμανση του δικτύου περ. 85 χιλ. Το κυκλικό δίκτυο αυτό ξεκινάει από το χωριό Ίσαρι και συνεχίζει σε Χρούσα, Πετροβούνι, Αρχαία Λυκόσουρα, Λυκόσουρα, Καστανοχώρι, Ίσιωμα, Κυπαρίσσια, Μαυριά, Καρύταινα, Στρόγγυλο, Κοτύλιο, Αρχαιολογικό Χώρο Λυκαίου Όρους, Άνω Καρυές, Λύκαιον, Βάστα, Αγία Θεοδώρα και καταλήγει στο Ίσαρι .
Μετά την τελευταία αλλαγή της Διοίκησης της Περιφέρειας Πελοποννήσου, δεν υπήρξε άλλη οικονομική βοήθεια και το δίκτυο δεν ολοκληρώθηκε. Για την ολοκλήρωση του δικτύου απαιτείται ένας ετήσιος καθαρισμός των διαδρομών, τοποθέτηση πινακίδων κατεύθυνσης, πινακίδων ενημέρωσης στο κέντρο κάθε χωριού και κατασκευή γεφυριών. Ο σκοπός των μονοπατιών αυτών είναι να προσελκύσουν ξένους και Έλληνες πεζοπόρους, οι οποίοι θα πηγαίνουν από χωριό σε χωριό, θα ξεναγούνται από γνώστες της περιοχής, θα διανυκτερεύουν σε ξενώνες και σπίτια κατάλληλα για φιλοξενία, θα σιτίζονται με ντόπια φαγητά και προϊόντα, θα μαθαίνουν την ιστορία του τόπου και θα αφήνουν τα χρήματά τους στα χωριά που τόσο τα έχουν ανάγκη για την επιβίωσή τους. Αυτό θα δώσει ώθηση στην ανάπτυξη των υποβαθμισμένων χωριών μας και τη δυνατότητα να επιστρέψουν κάποιοι νεότεροι στα χωριά τα οποία μέρα με τη μέρα τείνουν να αφανιστούν.
Που βρισκόμαστε σήμερα.
Με το πέρασμα του χρόνου, από τον αρχικό ενθουσιασμό για τη δημιουργία του Πολιτιστικού Πάρκου, φτάσαμε σε μια καταφανή τελμάτωση όλων αυτών των προσπαθειών και την απομάκρυνση πολλών ενεργών μελών και φίλων του σπουδαίου αυτού οράματος.
Για τη δημιουργία ενός Πολιτιστικού Πάρκου στην Αμερική, απαιτούνται δέκα έως δώδεκα χρόνια από την αρχή των προσπαθειών.
Σ' αυτές τις προσπάθειες εργάζονται μαζί και συμπληρωματικά, η τοπική κοινωνία, δημόσιοι και ιδιωτικοί φορείς, επιχειρηματίες και επιστήμονες .
Πιστεύαμε ότι για να δημιουργηθεί ένα τέτοιο Πάρκο και μάλιστα το πρώτο στην Ελλάδα απαιτούνται τουλάχιστον δέκα πέντε με είκοσι χρόνια.
Μετά από δέκα επτά χρόνια τα πράγματα δεν δείχνουν και τόσο αισιόδοξα για πάρα πολλούς λόγους.
Το βασικό στοιχείο για για τη δημιουργία ενός Πάρκου Πολιτιστικής Κληρονομιάς, είναι η συμμετοχή των κατοίκων της περιοχής, κάτι που δεν καταφέραμε να πετύχουμε παρά τις κοπιώδεις προσπάθειές μας.
Η τοπική κοινωνία δεν έδειξε ανάλογο ενδιαφέρον -εκτός ελαχίστων φωτεινών εξαιρέσεων - και περιχαρακώθηκε πίσω από ανούσιες προκαταλήψεις, μια γενική αδιαφορία, καχυποψία και μερικές φορές με μια εχθρική στάση απέναντί μας.
Δεν καταφέραμε να περάσουμε το μήνυμα ότι σκοπός μας είναι η ευημερία και αναζωογόνηση του τόπου μας και όχι ιδιοτελή συμφέροντα.
Και πέρα από αυτό η Πολιτεία δεν έδειξε τα απαραίτητα αντανακλαστικά και οι προτάσεις μας μαζί με το αίτημα της θεσμοθέτησης του Πάρκου, για την εκκίνηση της ουσιαστικής δημιουργίας του, έμειναν στα συρτάρια των αρμοδίων.
Η πανδημία ήρθε να επιβαρύνει την ήδη λιμνάζουσα κατάσταση.
Η Αμερικανική αποστολή δεν διενήργησε ανασκαφές τα δύο τελευταία χρόνια, και το μόνο που λειτούργησε ήταν το θερινό σχολείο στις Άνω Καρυές .
Τα μέλη του Σωματείου των φίλων του Παρράσιου Πάρκου Πολιτιστικής Κληρονομιάς απομακρύνονται σιγά-σιγά και δεν υπάρχουν αισιόδοξα μηνύματα για την επιστροφή τους.
Η τοπική αυτοδιοίκηση πέρα από ευχολόγια και παρουσίες σε κάποιες εκδηλώσεις μας, δεν είχε μέχρι σήμερα καμιά ουσιαστική συμμετοχή και υποστήριξη αυτού του εγχειρήματος.
Σίγουρα χρειάζεται μια δυναμική επανεκκίνηση. Αλλά με ποιες δυνάμεις; Ποιοί θα αναλάβουν να φέρουν σε πέρας αυτό που δεν καταφέραμε εμείς;
Για όποιον ενδιαφέρεται και πιστεύει στη χρησιμότητα δημιουργίας του
Παρράσιου Πάρκου Πολιτιστικής Κληρονομιάς,
στη διάθεσή του είναι πάντα
Ο Πρόεδρος των Φίλων του ΠΠΠΚ
Φώτης Ζώης
This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.